۰۱:۳۸ ۱۴۰۲/۰۸/۱۸
157 بازدید
پ
دسته‌ها

گاسپار ایپگیان اولین شهردار تهران

گاسپار ایپگیان، در سال ۱۸۸۳میلادی در استانبول به دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش به پایان برده، سپس راهی فرانسه شد و از دانشگاه سوربن پاریس در رشته حقوق فارغ التحصیل شده، همزمان به تحصیل در رشته تئاتر پرداخت.
در سال ۱۹۰۸میلادی به تفلیس رفته و در تئاتر ارمنیان این شهر فعالیت نمود.
گاسپار ایپگیان که مردی ادیب و فاضل بود، در سال ۱۹۱۶ (میلادی) به درخواست ارمنیان تهران، برای تدریس در مدرسه «هایگازیان» به تهران آمد و در آن مدرسه به تدریس پرداخت. چون مطالعات و اطلاعات وسیعی در هنر تئاتر داشت، چند گروه تئاتر تشکیل داد و نمایش‌نامه‌های مختلفی را به روی صحنه آورد.
پس از کودتای ۱۲۹۹ و انحلال بلدیه تهران، در تاریخ دوم فروردین ۱۳۰۰ بلدیهٔ تهران با تشکیلات جدید شروع به کار کرد. سیدضیاءالدین طباطبایی، نخست‌وزیر وقت ایران، گاسپار ایپگیان را رئیس بلدیه تهران و مأمور اداره تشکیلات جدید بلدیه کرد.
تشکیلات جدید بلدیه دارای شش اداره به شرح زیر بود:
اداره صحیّه و معاونت عمومی؛
اداره محاسبات و عایدات،
اداره امور خیریه؛
اداره ساختمان، روشنایی میاه؛
اداره تفتیش، سجل احوال، احصائیهٔ نشریات؛
اداره کابینه پرسنل، تنظیمات، ملزومات، اجرائیات و رسوم.
دو تن از ارمنیان تهران در راس دو اداره بلدیهٔ منصوب شده بودند. این دو عبارت بودند از: آلبرت، رئیس اداره محاسبات و عواید بلدیه، تیکران درهاکوپیان، رئیس تفتیش، سجل احوال، احصائیه و نشریات.
گاسپار ایپگیان اقداماتی چند در تهران انجام داد. یکی از اقدامات او تأمین روشنایی خیابان‌های مهم تهران با استفاده از چراغ برق بود.
در پی این برنامه، دستور داد در خیابان‌های امیریه ، لاله زار ،  استانبول  و علاءالدوله (فردوسی کنونی) سیم هوایی کشیدند و در فواصل معین لامپ نصب کردند.
بلدیه، صاحبان دکان‌های خیابان‌های لاله‌زار، علاءالدوله و ناصریه را موظف کرد در و پیکر دکان‌های خود را به رنگ سبز درآورند و تابلوهای لاتین سردر مغازه‌ها و پشت شیشه‌ها را پاک کرده، از نام‌های فارسی استفاده کنند.
مأموران اداره صحیه (بهداری) به دکان‌های آشپزی، کله‌پزی، چلوکبابی، سلمانی و حمام‌ها مراجعه می‌کردند و در مورد پاکیزگی ظروف و ابزار کار دستورهایی می‌دادند و از آنها التزام می‌گرفتند.
ایپگیان دستور بنای ساختمان (سابق) بلدیه و خاکریزی و تسطیح خیابان چراغ برق را صادر کرد.
برای بلدیه نظامنامه‌ای نوشته شد. در این نظامنانه رئیس بلدیه با رئیس‌الوزراء بود. پس از عزل سید ضیا الدین طباطبایی به وسیله رضاشاه، گاسپار ایپگیان نیز از ریاست بلدیهٔ تهران استعفا داد و در اواخر سال ۱۹۲۱ به لبنان رفته و بعنوان شهروندی ایرانی مقیم آن کشور شد.
ایپگیان در بیروت نیز به فعالیت‌های تئاتری خود ادامه داده و در سال۱۹۳۲ تئاتر “هامازگایین” را تاسیس نمود، که این تئاتر تا به امروز به فعالیت خود ادامه می دهد.
ایپگیان در سال ۱۹۵۲ یا ۱۹۵۴ میلادی در بیروت درگذشت.

اشتراک گذاری